Białystok
Dla przykładu: dowiedziono, że drzewo o średnicy pnia równej 75 cm potrafi przechwycić 10 razy więcej zanieczyszczeń z powietrza i wytwarza 100 razy większą powierzchnię listowia niż drzewo o średnicy 15 cm. Co przekłada się również na większą efektywność w wiązaniu CO 2 . Czy zatem celem nadrzędnym w walce o lepszy klimat w mieście nie powinno być nasadzanie dużych, dających wiele korzyści drzew metodami, które pozwalają na pogodzenie wielu funkcji jednej przestrzeni?
Pomimo wielu przedsięwzięć mających na celu poprawę mikroklimatu miejskiego za pomocą nowych nasadzeń, statystyki pokazują, że w miastach ubywa dużych egzemplarzy drzew dających najwięcej korzyści. Są one najczęściej wycinane w związku z wystąpieniem kolizji z nową inwestycją lub rosnącym ryzykiem uszkodzenia mienia czy też zdrowia mieszkańców. Należy również zaznaczyć, że nowo posadzone drzewa często są niewłaściwie pielęgnowane, co prowadzi do ich zamierania lub skutecznie utrudnia właściwy rozwój. Na pozytywny efekt takich nasadzeń przyjdzie nam czekać o wiele dłużej niż nam się wydaje. Co więcej – w długoterminowym aspekcie niewłaściwie wykonane nasadzenia są o wiele kosztowniejsze dla miasta i jego mieszkańców niż jednorazowe zwiększenie kosztu takiej inwestycji.
Cykl życia drzew miejskich
W Wielkiej Brytanii przeprowadzono analizę kosztów dotyczącą 50-letniego cyku życia drzewa miejskiego, posadzonego najtańszą metodą oraz taką, która wykorzystuje specjalistyczne rozwiązania z użyciem specjalistycznych rozwiązań. Analiza uwzględniła koszt początkowy sadzenia, pielęgnację oraz wymianę drzew martwych. Pomimo większego nakładu kosztów na początku inwestycji przez analizowany okres oszczędności wyniosły ok. 9100 funtów, co po przeliczeniu na złotówki daje nam ok. 45 tys. zł. Nie to jest jednak najważniejsze – drzewa posadzone z użyciem specjalistycznych rozwiązań dożywają wieku w którym dostarczają mieszkańcom prawdziwych korzyści.
Wykres korzyści dostarczanych przez drzewa sadzone w idealnych warunkach.
Wbrew obiegowej opinii inwestowanie w specjalistyczne systemy nasadzeń drzew na terenach zurbanizowanych nie jest drogie. Trzeba jednak pamiętać, że na efekt na którym nam zależy, musimy poczekać. Dlatego powinno się korzystać z powszechnie dostępnych rozwiązań zapewniających odpowiednie warunki rozwoju drzew przy jednoczesnym
zmniejszeniu nakładów finansowych na pielęgnację. Wiele nasadzeń wykonywanych w niewłaściwy sposób wpływa na zwiększenie wydatków w kolejnych latach. Najczęściej są to wymiany drzew obumarłych lub remonty dróg uszkodzonych przez system korzeniowy. Przez brak właściwego podejścia, drzewa nie osiągną wieku, w którym przysparzają nam najwięcej korzyści i można powiedzieć, że generujemy w kółko te same koszty bez efektu mającego wpływ na polepszenie warunków życia w mieście. Badania cyklu życia nowych nasadzeń drzew w miastach pokazują, że średnio co 10 lat drzewa są wymieniane na nowe egzemplarze co powoduje, że dają nam nie więcej jak 20% ze swojej wartości. Stąd wniosek, że lepiej posadzić jedno drzewo z dbałością o jego siedlisko niż pięć byle jak.
Wrocław
W dzisiejszych czasach bardzo dużo mówi się o szkodliwym wpływie dużych miast na zdrowie ich mieszkańców. Badania wykazały, że zwiększenie o 10% powierzchni terenów zieleni może spowodować opóźnienie pojawienia się problemów zdrowotnych nawet o pięć lat. Korona dorosłego drzewa redukuje ilość drobnych cząsteczek stałych występujących w powietrzu nawet o 24%. Skoro już wspomnieliśmy o zanieczyszczeniu powietrza cząstkami stałymi, warto nadmienić, że na ulicach obsadzonych drzewami, wspomnianych zanieczyszczeń jest o 60% mniej w porównaniu z ulicami bez drzew. Drzewa zapewniają pożywienie, ochronę i są domem dla wielu ptaków, owadów i ssaków. Należy podkreślić ogromną rolę tych najstarszych egzemplarzy, które sukcesywnie są usuwane z krajobrazu. Wyżej wspomniane dorosłe drzewa zapewniają najwięcej cienia w upalne dni i skutecznie ochładzają powietrze nagrzewane przez betonowe powierzchnie. Aby ukazać pełne spektrum zalet, jakim charakteryzują się drzewa w mieście, zbadano również ich wpływ na edukację, przestępczość oraz wartość przestrzeni i tak oto dowiadujemy się, że drzewa pojawiające się za oknem wspomagają koncentrację i zdolność uczenia się. Można powiedzieć również, że „drzewa łagodzą obyczaje”, ponieważ właśnie na tych ulicach, na których są posadzone drzewa, odnotowano spadek przestępczości. Dla inwestorów oraz urzędników ważną informacją jest fakt, że obecność drzew, zwłaszcza dorosłych egzemplarzy, zwiększa wartość inwestycji znajdujących się w bezpośrednim ich sąsiedztwie.
Białystok
Drzewa sadzone w miastach powinny odgrywać o wiele ważniejsze role niż tylko upiększające przestrzeń miejską. Są częścią ważnej inwestycji w środowisko, zdrowie człowieka i ogólną jakość życia ludzi odwiedzających, pracujących oraz mieszkających w miastach. Rosnąca wciąż świadomość zarówno urzędników, inwestorów, jak i samych mieszkańców pozwala na osiąganie coraz lepszych wyników w dziedzinie polepszania miejskiego mikroklimatu. Nadal jednak wyceniamy nasadzenia nowych drzew, patrząc jedynie przez pryzmat pieniędzy, ponieważ jest to wartość, którą możemy zobaczyć. Warto
jednak zwrócić uwagę na to, co niezmierzone. Zapewnienie przestrzeni dla drzew nad i pod ziemią może wydawać się kosztowne w mieście, gdyż dopiero zaczynamy w pełni rozumieć długoterminową wartość tej inwestycji.
Drzewo posadzone na dziedzińcu szkoły podstawowej
